همه چیز درباره ساخت «پل بعثت»
نشست بررسی فعالیت‌های مهندسی دوران دفاع مقدس با حضور فرمانده قرارگاه کربلا و مجری «پل بعثت» در «عملیات والفجر 8 » در سالن همایش‌های «جابربن حیان» دانشگاه شریف برگزار شد.

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگ حماسه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این نشست که دانشجویان دانشگاه شریف و چند تن از اعضای هیات علمی این دانشگاه حضور داشتند، ‌مهندس حسینعلی عظیمی فرمانده قرارگاه سازندگی کربلا در دوران جنگ تحمیلی در بخشی از سخنانش با بیان خاطره‌ای از مهندس شهید «بهمن قاضی» گفت: او از فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی دانشگاه شریف بود و فرماندهی مخابرات قرارگاه کربلا را بر عهده داشت و در «عملیات کربلای 5» بر اثر اصابت گلوله خمپاره به آمبولانسی که پس از مجروحیتش او را به پشت خط مقدم منتقل می‌کرد، به شهادت رسید.

وی ادامه داد: او الگوی مدیریتی فوق‌العاده است که می‌توان آن را در کتاب‌ها چاپ کرد. نفر دیگر نیز که در دوران دفاع مقدس می‌توان گفت از معماران و بنیانگذاران مهندسی جنگ بود، مهندس شهید محمد طرح‌چی است. به جرأت می‌گویم در دنیا همانند طرح‌چی در مهندسی جنگ نداشتیم و می‌توانم این ادعا را اثبات کنم. آنچه که تعجب مرا برمی‌انگیزد این است که در دانشگاه صنعتی شریف حتی عکسی از او به در و دیوار نصب نیست.

عظیمی با اشاره به اسامی برخی از فرماندهان قرارگاه سازندگی کربلا عنوان کرد: مهندس شهید محمد طرح‌چی، حسین ناجیان و سیدمحمدتقی رضوی از جمله فرماندهان این قرارگاه بودند. درباره سید محمدتقی رضوی باید بگویم که او کسی است که شهید آوینی مستندی جدا را با عنوان «آقاتقی» در مورد او ساخته است.

وی اظهار کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نهادهای مختلفی در کشور ایجاد شدند که جهاد سازندگی نیز یکی از آن‌ها بود. آن زمان سپاه و جهاد را دو بال انقلاب در ابعاد امنیتی و اقتصادی قلمداد می‌کردند. زمان جنگ تحمیلی جهاد سازندگی نقش خود را در ابعاد مختلف مهندسی و ‌رزمی، ایفا کرد. از جمله فعالیت‌هایی که موجب شد نیروهای جهادسازندگی از سوی امام به «سنگرسازان بی‌سنگر» معروف شوند همین بود که بدون هیچ سنگری برای رزمندگان در خطوط مقدم جبهه سنگر درست می‌کردند. این نهاد از سوی مردم و دولت حمایت می‌شد اما بیشترین هزینه و بودجه آن را مردم تامین می‌کردند.


عظیمی درباره برخی از ویژگی‌های «پ م ج ج»(پشتیبانی مهندسی جنگ جهاد) نیز توضیح داد: این قرارگاه متشکل از 64 گردان مهندسی و 43 گردان مهندسی رزمی بود و 540 هزار نیرو داشت که تنها در اجرای پل بعثت که برای انجام عملیات والفجر 8 طراحی و اجرا شد حدود 50 هزار نیروی پشتیبانی جنگ جهاد شرکت داشتند.

وی درباره ویژگی‌ها و ساخت برخی از پل‌ها که بر روی رودخانه‌ها در دوران دفاع مقدس احداث می‌شد، نیز گفت: در هنگام جنگ تحمیلی نیازمند این بودیم تا مهمات، تدارکات، آمبولانس و تجهیزات زرهی سنگین را از رودخانه‌ها عبور دهیم. برای همین تعدادی پل را طراحی کرده و ساختیم که از جمله آن‌ها می‌توان به پل‌های «خضر »، «خیبر»، «کربلا» و «بعثت» اشاره کنیم. پل «خضر» را دشمن هیچ گاه نتوانست شناسایی و یا منهدم کند چون به گونه‌ای طراحی شده بود که فضای کوچکی را بر روی رودخانه به خود اختصاص می‌داد و متحرک بود. در اجرای پل‌های خیبر و کربلا نیز ما با مشکلاتی روبرو شدیم چرا که این پل‌ها ثابت بودند و دشمن با بمباران آنها می‌توانست منهدم‌شان کند. در عملیات والفجر 8 با شش ماه تحقیق و بررسی و برگزاری جلسات به این نتیجه رسیدیم که بهتر است در دهانه اروندرود که حدود 600 متر عرض و 16 متر عمق دارد و در زمان جزر و مد به 900 متر عرض می‌رسید پل بعثت را نصب کنیم.



به گزارش ایسنا، در ادامه این نشست،‌مهندس محمدرضا توسلی مجری طرح پل بعثت به تشریح جزئیات پل بعثت از نظر مهندسی پرداخت و توضیح داد: در اتاق فکر قرارگاه کربلا که متشکل از مهندسین و افراد خبره بودند توانستیم زمان دقیق جزر رودخانه اروند را به دست بیاوریم. ساعت 10:20 دقیقه شب، این رودخانه بیشترین مد را داشت و قایق‌های ما می‌توانستند از سیم خاردارهایی که در لبه رودخانه قرار داده شده بودند عبور کنند و سرزمین آن طرف به تصرف خود درآورند تا بتوانیم با انجام عملیات این محدوده را به تصرف خود درآوریم. همچنین یادآوری این نکته مهم است که هنگام مد، ارتفاع آب یک متر و 20 سانتیمتر بالاتر از این سیم خاردارها بود. در این عملیات توانستیم 70 هواپیمای دشمن را منهدم کنیم.

وی ادامه داد: از جمله ویژگی‌های فنی و مهندسی این پل می‌توان به قطر یک متر و 42 سانتیمتری لوله‌ها که جنس‌شان فولاد ST67 با طول 12 متر بود، اشاره کرد. برای ساخت این پل 5000 لوله ساختیم. یکی از مشکلات ما حمل این لوله‌ها بود چرا که بر روی هر کامیون می‌شد سه لوله را حمل کرد. ساخت این پل حدود 70 میلیون دلار هزینه دربرداشت. در ساخت این پل 80 درصد از نیروها که بیشترشان دانشجو بودند در اردوهای 22 روزه یا 45 روزه با ما همکاری کردند که از جمله آنها می‌توان به دانشجویان دانشگاه شریف اشاره کرد.

از قسمت‌های مهم اجرای این پل نحوه آسفالت‌ریزی آن بود که دانشجویان دانشگاه امیرکبیر آن را به اجرا درآوردند. ساخت این پروژه تماما در شب انجام شد اما روز آخر بچه‌ها تا ساعت 9 صبح و روشن شدن هوا بر روی پل کار کردند. حدود 1000 نفر از بچه‌ها روی پل بودند و هر لحظه امکان داشت که دشمن آنجا را بمباران کند بنابراین به بچه‌های سپاه گفتیم تیر هوایی شلیک کنند تا آن‌ها محل را ترک کنند و اینگونه شد که این بچه‌ها پل را ترک کردند. چرا که حفظ جان آن‌ها برای ما خیلی مهم بود.به گزارش ایسنا در بخش دیگری از این نشست که به پرسش و پاسخ اختصاص یافته بود، مهندس عظیمی در پاسخ به این پرسشی که از چه علم و تکنولوژی‌ای برای ساخت پل بعثت بهره بردیم، گفت: متاسفانه این ظلم بسیار بزرگی است که برخی احساس می‌کنند ما بدون برنامه‌ریزی و تحقیق و پژوهش طرح‌های خودمان را اجرایی می‌کردیم. در آن زمان سیستم جهاد این گونه بود که از نظر علم و تکنولوژی هر چه که در جهان بود به اختیار درمی‌آوردیم. آن زمان مانند امروز که کامپیوتر و یا علم و تکنولوژی پیشرفت نکرده بود ما با مکاتبات کتبی یا برقراری ارتباط تلفنی با استادان بزرگ دانشگاه‌های کشورهایی همچون آمریکا و انگلیس همفکری داشتیم. حتی برای بعضی از پروژه‌ها با استادان کشورهای خارجی دیدار می‌کردیم. این دیدارها از طریق مهندسان ایرانی که عرق ملی داشتند صورت می گرفت.

مهندس عظیمی در پایان گفت: ظلم بزرگی که به جهاد شده، این است که بسیاری فکر می‌کردند که ما هیأتی کار می‌کنیم. اما اینگونه نبود. در آن زمان پشتیبانی و مهندسی جنگ جهاد چهار مرکز تحقیقات مهندسی داشت که بسیار پیشرفته‌تر از مراکزی بود که در بعضی از دانشگاه‌ها وجود داشت.

منبع: خبرگزاري ايسنا